Espresso, ristretto, macchiato, latte macchiato, cappuccino, Americano – to różnorodne rodzaje kawy, które nie tylko znajdziemy w najlepszych kawiarniach, ale także możemy przygotować w domu. Bazą dla nich wszystkich jest klasyczne espresso, które niektóre wymagają delikatnego rozwodnienia. Dzięki prostemu ekspresowi do kawy i odrobienie cierpliwości, możemy je samodzielnie przyrządzić. W naszym poradniku dowiesz się, jak przyrządzać poszczególne rodzaje kaw, jakie składniki są potrzebne do ich przygotowania, oraz czego możemy się spodziewać po każdym z nich.

Jakie są podstawowe typy kawy?

Dwa podstawowe typy kawy to czarna i biała. W czarne kategorie wchodzą różne warianty espresso, takie jak lungo, americano i krótkie ristretto. Kawa biała zawiera mleko lub piankę mleczną, a czasem oba składniki jednocześnie, mogą być podawane na ciepło lub na zimno. W potocznym nazewnictwie, używa się po prostu określenia czarna kawa i biała kawa, dla odróżnienia między nimi.

Przygotowanie kawy samodzielnie czy w ekspresie?

Posiadanie ekspresu do kawy stanowi dużą pomoc w przyrządzaniu różnorodnych specjałów kawowych. Rodzaje kaw, które możemy przygotować za pomocą ekspresu, zależą od modelu urządzenia. W prostszych sprzętach zazwyczaj możemy przyrządzić jedynie espresso, ale nie powinno to nas martwić, ponieważ espresso jest kluczowym składnikiem wielu innych kaw. O szczególnych właściwościach tego specjału dowiemy się w dalszej części poradnika.

Nowoczesne ekspresy ciśnieniowe są w stanie przygotować wiele różnych rodzajów kaw za pomocą jednego przycisku. Najnowocześniejsze modele mogą przygotować nawet kilkadziesiąt różnych kaw. Niektóre urządzenia są wyposażone w specjalne karty z przepisami, które wyświetlają się na ekranie. Dzięki nim dowiemy się, jakie składniki będą nam potrzebne i jaka jest kolejność działań oraz ilość poszczególnych dodatków. To ogromne ułatwienie, a specjał kawowy przygotowany w ten sposób na pewno uświetni niejedną rodzinna imprezę lub spotkanie w większym gronie.

Espresso

Bazą prawie wszystkich specjałów kawowych jest ten rodzaj kawy. Im bardziej poprawnie przygotowane jest espresso, tym lepszy będzie specjał kawowy na jego bazie. Espresso to krótki specjał kawowy, zawierający 30-35 ml wody. Zaparza się go w temperaturze od 90,5 do 96 st. Celsjusza, używając 14-20 gramów mielonej kawy. Najlepsze espresso pochodzi ze świeżo mielonych ziaren kawy, podawane jest w małej, wcześniej podgrzanej filiżance, często z dodatkową szklanką niegazowanej wody.

Espresso doppio

Espresso doppio to podwójne espresso, co można wywnioskować z włoskiego słowa "doppio", oznaczającego "podwójny". Do jego przygotowania używa się składników w podwójnych proporcjach w porównaniu z klasycznym espresso. Ze względu na większą ilość wody, najlepiej podać je w szerszej i wyższej filiżance do kawy. Podobnie jak przy serwowaniu espresso, filiżankę warto wcześniej ogrzać.

Macchiato

Klasyczne espresso macchiato to odmiana espresso z dodatkiem niewielkiej ilości ciepłej pianki mlecznej. Słowo "macchiato" dosłownie oznacza "poplamiony", co odnosi się do mleka, które delikatnie plami gęstą cremę na espresso. Przygotowanie tej kawy jest proste i wykonuje się je tak samo jak przy standardowym espresso, a spienione mleko można przygotować oddzielnie i nałożyć na espresso łyżeczką. Wiele automatycznych ekspresów do kawy oferuje możliwość przygotowania tego specjału za pomocą jednego przycisku, ponieważ jest coraz bardziej popularny. Odpowiedni sprzęt powinien być wyposażony w dyszę do spieniania mleka.

Ristretto

Ristretto, jako odmiana espresso, wyróżnia się głębszym i bardziej wyrazistym smakiem. Jest najmniejszym specjałem kawowym, jeśli uwzględnimy wszystkie typy kawy. Słowo "ristretto" po włosku oznacza "wąski", co odnosi się do ilości wody użytej do zaparzenia, która zwykle wynosi od 15 do 20 ml. Ilość zmielonej kawy jest taka sama jak przy przyrządzaniu espresso, ale ilość wody jest o połowę mniejsza, co sprawia, że ristretto jest bardzo intensywnym specjałem kawowym. Interesujące jest to, że mimo swojej gęstości, ristretto zawiera mniej kofeiny niż espresso, ponieważ proces ekstrakcji (czyli zaparzania) jest o połowę krótszy. Kofeina uwalniana jest tylko podczas zaparzania. Dlatego im kawa jest dłuższa i zawiera więcej wody, tym proces zaparzania trwa dłużej i uwalnia więcej kofeiny do naparu. Ristretto najlepiej podawać w ogrzanych, małych filiżankach z porcelany.

Americano

Nazwa "Americano" w języku włoskim oznacza "długi", co jest równoznaczne z określeniem "Lungo". To rodzaj kawy przygotowywanej na bazie espresso, ale z większą ilością wody. Americano jest najbliższy w smaku polskiej czarnej kawie. Zazwyczaj podaje się go w większych, wysokich filiżankach lub kubkach. Jego pojemność wynosi od 150 do 170 ml, co oznacza, że zawiera znacznie więcej kofeiny niż krótkie espresso. Americano ma także mniej intensywny smak, aromat i słabszą intensywność. W odróżnieniu od esencjonalnego espresso, nie posiada charakterystycznej orzechowej pianki na powierzchni.

Cappuccino

Cappuccino jest jednym z najbardziej popularnych typów kawy. To połączenie krótkiego espresso z spienionym, ciepłym mlekiem. Proporcje tego specjału kawowego są takie, że do przyrządzenia espresso wykorzystuje się tylko 25 ml wody, a pozostała ilość w filiżance to spienione mleko, około 125 ml. Cappuccino to kawa o pojemności około 150 ml, podawana w szerokiej, porcelanowej filiżance. Przed podaniem warto ogrzać porcelanę, aby kawa pozostała dłużej ciepła. Cappuccino ma swoje korzenie we Włoszech, gdzie jest serwowane i delektowane się wyłącznie w porze porannej i przedpołudniowej. Włosi często podają go z dodatkiem słodkich wypieków, takich jak rogaliki, ciastka lub lekkie desery.

Latte macchiato

Latte macchiato, jeden z popularnych rodzajów kawy w sieciach kawowych, podawany jest z dużą ilością ciepłego mleka i pianki mlecznej. To espresso stanowi bazę, w proporcjach 1 do 3 względem mleka. Oznacza to, że latte macchiato składa się z jednej części krótkiego, czarnego espresso i trzech części mleka z pianką. Wygląd tej kawy jest równie istotny co jej smak, dlatego serwowana jest w wysokich, przeźroczystych szklankach. Widoczne są trzy charakterystyczne warstwy: ciepłe mleko na dole, espresso pośrodku i ciepła pianka mleczna na górze. Automatyczne ekspresy do kawy potrafią przygotować latte macchiato jednym przyciskiem, z automatyczną pauzą około 10 sekund między dodaniem mleka i pianki mlecznej, a espresso. Krótkie espresso dodaje się na samym końcu, by uzyskać trzy warstwy.

Zobacz też:

Jak zaparzyć pyszną i aromatyczną kawę w kawiarce?

Jaki ekspres do kawy wybrać? Do zabudowy czy wolnostojący?

Jak szybko i skutecznie odkamienić ekspres do kawy?